“We moeten met zachte dwang meegenomen worden in de energietransitie. Haal dat ‘zachte’ trouwens maar weg. We moeten nú actie ondernemen.” Aan het woord is Peter Boer, Business Development Manager bij SPIE Nederland Tech FM West. Wie dit magazine vaker leest herinnert zich misschien nog de kop boven ons gesprek met SPIE in de vorige editie: ‘Mobiliteit verandert, doe je mee?’ Nu we Peter Boer weer spreken blijkt dat die vraag veranderd mag worden in een oproep. En indien nodig: een stevig zetje in de goede richting.
“We hebben een gigantisch klimaatprobleem. In plaats van ons suf te rekenen hoeveel geld het kost om dat op te lossen en wat de terugverdientijd precies is van verduurzamende maatregelen, moeten we ook denken aan de langere termijn: onze kinderen en kleinkinderen. Als je naar het grotere plaatje kijkt is het ineens niet meer zo relevant of ons nationale begrotingstekort wel netjes op drie procent blijft.” Wat Boer maar wil zeggen: SPIE is er klaar voor en vele bedrijven en organisaties willen echt wel verduurzamen, maar steun van de overheid is hard nodig.
Terug in de file
Dachten we een tijdje geleden nog dat we na de coronacrisis zeker niet meer ’s ochtends en ’s avonds in de file zouden staan, inmiddels blijkt de werkelijkheid ons te hebben ingehaald.“De files zijn zelfs langer dan voor corona. Dat komt ook doordat het openbaar vervoer (ov) zo’n 25 procent minder reizigers trekt. Blijkbaar voelen mensen zich toch nog niet helemaal prettig in het ov. Bovendien hebben ze, toen de overheid in de eerste coronagolf bepaalde dat alleen mensen met cruciale beroepen nog met het ov mochten, andere mobiliteitsoplossingen bedacht. En daar blijven ze gebruik van maken.” Boer heeft het dan over de auto, maar ook de motor en fiets.
Kantelpunt
“En in toenemende mate de elektrische varianten daarvan. Daarbij zien we dat het kunnen opladen daarvan, een fatsoenlijke laadinfrastructuur, echt van belang wordt. Elektrische auto’s hebben een steeds grotere actieradius: ze komen dichterbij die van gewone auto’s. Daardoor krijgen meer mensen het gevoel dat ze net zo goed elektrisch kunnen rijden, ook omdat elektrische auto’s goedkoper worden en al tweedehands te krijgen zijn. Op dit kantelpunt zitten we nu.”
Boer benadrukt dat als we over dit punt heen zijn – en dus veel meer Nederlanders elektrisch rijden – dit enorm veel vraagt van ons elektriciteitsnet. “Daar praten we over met netbeheerders: hoe gaan we hier straks mee om? Want als de helft van het brandstofwagenpark nú overstapt op elektrisch rijden, gaat in heel Nederland het licht uit. Hier wordt achter de schermen naarstig over nagedacht. In Duitsland is al een bedrijf bezig met het ontwikkelen van een accu die drie keer zo snel oplaadt en ervoor zorgt dat je actieradius drie keer zo groot is.” Nu bovendien de salderingsregeling eraf gaat voor particulieren die zonnepanelen aanschaffen, wordt het interessanter om ook thuis een accu neer te zetten: deze kan overdag (zonne)energie opslaan die je’s avonds kunt gebruiken voor het laden van je auto.
Zelfvoorzienende gebouwen
“Particuliere woningen kunnen zelfvoorzienend worden: je kunt zelf de stroom opwekken die je nodig hebt.” Bij commerciële gebouwen werkt het bijna net zo. “SPIE is zelf bezig met het elektrificeren van het wagenpark. We zetten een accu naast ons pand in Schiedam, waar we zonne-energie in opslaan die we gebruiken om onze auto’s op te laden.”
Volgens Boer staan we nog wel aan het begin van deze omslag. “We zitten nu in een periode van awareness. We weten dat bedrijven erover nadenken: iedereen ziet de elektrische auto er definitief aankomen, niemand kan daar meer omheen. Onze taak is om nu de markt te vertellen: er komt een probleem aan, wij hebben oplossingen.”
Ook gebouwbeheerders en vastgoedeigenaren bedenken energie-oplossingen. “Er zijn al initiatieven waarbij bedrijven zelf energie verkopen en dus energieleverancier worden.”
Installaties aanpassen
SPIE zit zelf meer aan de voorkant van dit probleem: het ontwerpen en engineeren van oplossingen. “Hoe gaan we dit technisch doen? Ook denken we na over kantoorgebruik. Installaties van (kantoor)gebouwen zijn ontworpen op basis van een maximumcapaciteit: op basis daarvan wordt er bijvoorbeeld een bepaalde hoeveelheid lucht ververst. Maar nu we na corona niet allemaal meer fulltime op kantoor zitten, kun je je klimaatinstallatie aanpassen en je gebouw slimmer maken. Tegelijkertijd kun je oplossingen inzetten waarbij de energie die je installatie overheeft, wordt gebruikt voor bijvoorbeeld het opladen van je elektrische wagenpark.”
Laden koppelen aan agenda
Boer denkt nog verder: slimmer opladen door het gebruik van elektrische auto’s te koppelen aan Outlook-agenda’s. “Stel dat het systeem ziet dat ik mijn auto aan een laadpaal zet, maar die auto nog voor tachtig procent vol zit én ik de rest van de dag op kantoor ben. Dan heeft die auto helemaal geen energie nodig. Sterker nog: er kan wel wat energie gebruikt worden voor anderen. Auto B bijvoorbeeld, die maar voor vijftig procent vol zit terwijl de gebruiker over twee uren naar een afspraak moet rijden. Zo slim moeten we omgaan met mobiliteit.”
Oplaadbushokje
Ook niet vanzelfsprekend die auto pakken, maar beter omgaan met het gebruik van andere vormen van vervoer, zoals de elektrische fiets of het openbaar vervoer, is een oplossing. “In Den Haag hebben bewoners van een straat zelf het initiatief genomen om samen zes elektrische auto’s te kopen en die met elkaar te delen. Ze zijn van hun parkeerproblemen af en hebben veel minder kosten. Zij zijn opgeschoven van bezit naar gebruik. Dat gaan we straks veel massaler doen.”
Dit soort initiatieven vraagt wel om collectieve laadoplossingen. “Het laden moet je goed organiseren: denk daarbij niet alleen aan laadpalen bij mensen thuis en de standaard openbare laadpalen. Er is veel meer mogelijk. Bijvoorbeeld een oplaadbushokje: zonnepanelen er bovenop, ruimte voor een auto eronder.”
Investeren in accu’s
En hoe ga je er thuis mee om als partners beiden werken en elektrisch rijden, terwijl drie puberkinderen elk een elektrische fiets of scooter gebruiken om op school te komen? Al die vervoersmiddelen kun je ’s avonds alleen tegelijk laden als je zelf een batterij met opgewekte energie hebt staan.” Voor particulieren is zo’n batterij nog geen optie: ze zijn veel te duur. “Ik vind dat de overheid hierin een belangrijke taak heeft: deze ontwikkeling moet aangezwengeld worden. Ook voor bedrijven overigens: gebouwen uitrusten met batterijen is niet goedkoop, zo’n accu kost nu nog ongeveer een ton. Hier moet je systemen voor bedenken en uitrollen.”
Van awareness naar actie
SPIE rolt zelf intussen oplossingen uit samen met klanten. “Meer dan de helft van de kantoorgebouwen, zo’n zestien miljoen vierkante meter, heeft nog niet eens energielabel C. Terwijl we er samen met klanten mee bezig zijn dit op te lossen, kijken we meteen naar de oplaadcapaciteit van hun gebouw. Je mag zo’n gebouw namelijk niet meer renoveren zónder dat je daarin investeert. Er wordt alleen nog niet op gehandhaafd. Wat mij betreft mag daar meer dwang op gezet worden.” Boer zegt dat niet omdat hij ondernemers wil ‘plagen’. “We moeten wel, als investering in de volgende generatie. Onze kinderen en kleinkinderen hebben daar profijt van. Ik roep zowel bedrijven als de overheid op niet te blijven hangen in ‘dat kost geld’, want dat verdienen we wel terug. We moeten kijken naar de langere termijn. Als steeds meer ondernemingen de stap zetten, overgaan van awareness op actie, krijgen ook anderen het vertrouwen dat het kan. Wij kunnen daarmee helpen: wij kunnen energievraagstukken heel snel en goed invullen.”
