Hoogste stadsplein van Nederland wordt groener, duurzamer en krijgt een openluchtpodium.
Het dak van NEMO Science Museum is het hoogste stadsplein van Nederland met een prachtig uitzicht over de stad Amsterdam. De gerenommeerde architect van het iconische gebouw, Renzo Piano, had met het dak van NEMO destijds een Italiaans piazza voor ogen – een plek voor verrassende ontmoetingen. Het dak is aan groot onderhoud toe en dat bood de kans om te dromen over een nieuwe invulling van het dak, gebaseerd op de visie van Piano, de toekomstplannen van NEMO en met aandacht voor vergroening en verduurzaming. In het nieuwe ontwerp wordt het dak een groene oase met openluchtpodium waar iedereen welkom is en waar wetenschap en technologie in een afwisselend programma geagendeerd worden. De realisatie van het dak vindt plaats in het jaar dat Amsterdam 750 jaar wordt: 2025. Het vernieuwde groene dak is dan ook een cadeau van NEMO aan de stad.
Groen en duurzaam dak: een artificieel natuurlandschap
Het nieuwe groene, duurzame NEMO dak is een artificieel landschap. Met behulp van wetenschap en technologie wordt een nieuw eigen, ‘natuurlijk’ ecosysteem op hoogte gecreëerd, die met ongeveer 50% beplanting bijdraagt aan de biodiversiteit en leefbaarheid in de stad. Brede, groene borders vormen een habitat voor allerlei insecten, vogels, planten, bloemen, en natuurlijk de mens. Op het hoogstgelegen deel van het dak krijgt de natuur de vrije hand, lager op het dak zal de beschutting groener en dichter beplant zijn. Door middel van de nieuwste technieken wordt er duurzaam geïrrigeerd en gevoed. Het verlichtingsconcept heeft als uitgangspunt dat het bioritme van de natuur zo min mogelijk wordt verstoord. Centraal op het dak wordt een duurzaam houten vloer gemaakt.
De verbouwing is ingrijpend en complex. Zakelijk directeur Rutger Hamelynck licht toe: “Het dak lekt dus onderhoud is noodzakelijk, maar we hebben dit moment aangegrepen om een grootschalige renovatie door te voeren waarbij duurzaamheid leidend is geweest in de ontwikkeling van de plannen. Bijvoorbeeld in het gebruik van materialen, energievoorziening en bewatering. Bovendien bleek de verbouwing een enorme uitdaging door onze fundering. Wat niet veel mensen weten is dat NEMO gebouwd is op de IJ-tunnel. Om de dakbedekking aan te passen en de isolatielaag te vervangen, moeten alle betonplaten worden verwijderd. Het plaatsen van kranen is door het zware gewicht daarom niet zonder risico. Dat vraagt om vindingrijkheid en expertise. En ook nog met zo min mogelijk overlast voor onze bezoekers, want het museum blijft tijdens de verbouwingsperiode gewoon open voor publiek.”
Ontmoeten op het dak
Op het dak kunnen bezoekers het groen ervaren door de lens van wetenschap en technologie. Zo wordt de duurzame techniek van het groen zichtbaar en voelbaar gemaakt en kunnen bezoekers zelf op onderzoek uit, onder meer door zelf lucht -en waterkwaliteit te meten, vogels en bijen te tellen en nog veel meer.
Het nieuwe dak met piazza en openluchtpodium biedt ook een extra bespeelbare ruimte waar van alles mogelijk is. Algemeen directeur Géke Roelink: “Van sterren kijken in de nacht, film, muziek, lezingen door de stadsecoloog tot openluchtconferenties. Het dak wordt een plek voor verwondering, kennis en inspiratie waar jong en oud, professionals en leken, wetenschappers, technici, uitvinders en makers elkaar ontmoeten. Dat past in onze toekomstvisie waar NEMO nog meer bruist en voor nog meer mensen van betekenis is.”
Géke Roelink en Rutger Hamelynck staan voor de laatste keer op het oude dak van NEMO Science Museum. Foto: DigiDaan.
Feestelijk openingsprogramma 2025
Het dak wordt in de eerste helft van 2025 geopend en cadeau gegeven aan de jarige stad Amsterdam. Tijdens de Toekomst10Daagse van 12 tot en met 21 juni 2025 zal er een feestelijk openingsprogramma zijn waarin de elementen lucht, water, vuur en aarde, die zo voelbaar zijn op het dak, centraal staan.
Betrokken partijen
Renzo Piano Building Architects
Ooijevaar Bevlogen Bouwers
Dev. Real Estate Project Management
Constructeur Royal Haskoning DHV
Groenleverancier John Koomen
Landschapsarchitect Helli Pangalou
Copijn Landschapsarchitecten
Gemeente Amsterdam
Partners
Het nieuwe dak wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een eigen financiële bijdrage, de subsidieregeling Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA) – hoofdpartner VriendenLoterij en bijdragen van Zadelhoff Cultuurfonds, Stichting Goede Doelen Nh1816 en de Vrienden van NEMO.
