De stemming onder de ondernemers is in het derde kwartaal van 2022 in alle provincies minder positief dan in het tweede kwartaal. Met name over de verwachte omzet en de verwachte personeelssterkte zijn ondernemers minder positief. Over het economisch klimaat zijn de verwachtingen sterker negatief dan in het vorige kwartaal. De algehele stemming is bij 10 van de 12 provincies echter nog steeds positief, waarbij de ondernemers in Noord-Holland het meest optimistisch zijn. Dit melden KVK en CBS op basis van de regionale cijfers uit de Conjunctuurenquête Nederland voor het derde kwartaal.
Zes indicatoren
Bij de zes indicatoren (economisch klimaat, omzet, buitenlandse omzet, personeelssterkte, investeringen en ontwikkelingen winstgevendheid 2e kwartaal) die hier worden belicht zijn ondernemers uit Noord-Holland gemiddeld het meest positief. Ondernemers uit Groningen en Friesland zijn gemiddeld negatief gestemd. In alle provincies is de stemming minder positief dan in het tweede kwartaal.
In Noord-Brabant is de stemming het sterkst gedaald in de afgelopen drie maanden, maar het gemiddelde van de zes indicatoren is hier nog positief.
KVK-adviseur Jan van der Beek: “Een fors deel van het bedrijfsleven maakt zich zorgen over de economie. Een belangrijke oorzaak daarvan is de oorlog in de Oekraïne. Als gevolg daarvan zijn de energieprijzen flink gestegen. Hierdoor stijgen ook de prijzen van veel producten. Dit zorgt ervoor dat de inflatie toeneemt en de koopkracht van huishoudens daalt, hetgeen zijn weerslag heeft op de bedrijfsresultaten.”
Ondernemers negatief gestemd over het economische klimaat
In alle provincies verwachten ondernemers voor het derde kwartaal een verslechtering van het economisch klimaat. Ondernemers in Utrecht zijn het meest negatief gestemd. In Flevoland en Noord-Holland zijn ondernemers het minst negatief.
Meer omzet verwacht in Zeeland
Ondernemers in Zeeland en Overijssel zijn met saldi van respectievelijk ruim 10 en ruim 9 procent het meest positief over de omzet in het lopende kwartaal.
In Groningen, Utrecht en Zuid-Holland verwachten ondernemers per saldo een lagere omzet in de komende drie maanden. In totaal verwachten relatief weinig ondernemers in Nederland een toename van de omzet; per saldo slechts 3 procent.
Van der Beek: “Uit de COEN-data blijkt dat veel ondernemers verwachten dat zij kostenstijgingen niet volledig kunnen doorberekenen aan hun klanten. Dit zal resulteren in een geringe omzetgroei. De positieve omzetverwachtingen in Zeeland en Overijssel komen door de toename van de toeristische bestedingen. Hiervan profiteren met name de horeca en detailhandel. Ook de exportresultaten in Zeeland vallen naar verwachting hoger uit.”
Ondernemers in Flevoland en Noord-Holland het meest positief over de buitenlandse omzet
In Flevoland, Noord-Holland en Zeeland verwachten ondernemers per saldo een toename van de buitenlandse omzet. Bij de overige provincies houden de positief en negatief gestemde ondernemers elkaar nagenoeg in evenwicht. Per saldo verwacht 3 procent van alle ondernemers in Nederland een toename van de buitenlandse omzet in het lopende kwartaal.
