Met de ontwikkeling van een havengebied speciaal voor offshore activiteiten zet de regio Amsterdam/IJmuiden de deur wagenwijd open voor nieuwe bedrijvigheid. Hoe kijken de maritieme professionals hiernaar? We vroegen het een van Nederlands grootste internationale maritieme dienstverleners: Boskalis. “De potentie van dit initiatief is enorm”, zegt Johan van der Vorm, directeur projecten van Boskalis Nederland. “Uiteraard dragen wij hier graag onze expertise aan bij – niet alleen in de aanlegfase maar ook tijdens de exploitatie van het nieuwe havengebied.”
De meeste Nederlanders kennen het ‘Koninklijke’ Boskalis al ruim een eeuw als een van ’s werelds grootste baggerbedrijven, met markante projecten als de uitbreiding van de haven van Singapore, de aanleg van het Suezkanaal of, dichter bij huis, de uitbreiding van de Maasvlakte en de Zandmotor. Nóg dichter bij huis, in onze eigen regio, kennen we Boskalis van strandsuppleties ten behoeve van de Hondsbossche en Pettemer Zeewering, van recente versterkingen van de Houtribdijk en de Markermeerdijken, van de uitbreiding van IJburg en van de aanleg van iconische projecten als de Marker Wadden en de nieuwe zeesluis bij IJmuiden. “Op dat laatste project zijn op dit moment ook onze duikers werkzaam voor het versterken van de sluiswanden”, vertelt Johan.
Misschien minder bekend is dat Boskalis ook tal van grote civiele werken uitvoert, zoals de bouw van enorme bruggen en tunnels en, in de regio Groot-Amsterdam, de aanleg van de weguitbreiding A1/A6 en andere grote infrastructurele projecten. “Veel van onze wegenbouwactiviteiten worden aangestuurd vanuit ons kantoor in Nieuw-Vennep. Overigens zijn we ook op andere terreinen actief in deze regio, bijvoorbeeld met onze Amsterdamse dochtermaatschappijen Cofra en Van Vliet”, vertelt Johan.
Carnival Vista
Boskalis is ook de moedermaatschappij van SMIT Salvage, dat overal ter wereld te hulp schiet om schepen te bergen om zo milieurampen te voorkomen. Daarnaast is Boskalis een specialist in het over zeeën en oceanen vervoeren van kolossale objecten. “Daarvoor beschikken we over een indrukwekkende vloot van sterke zeeslepers en halfafzinkbare transportschepen, met als meest tot de verbeelding sprekend voorbeeld de Boskalis Vanguard, het grootste halfafzinkbare transportschip ter wereld”, vertelt Johan. “Dit schip nam een tijdje terug het enorme cruiseschip Carnival Vista aan boord. Eerder dit jaar hebben we er een complete, bijna 400 meter lange zalmkwekerij mee vervoerd, van China naar Noorwegen, maar we zetten dit soort schepen ook in voor het installeren van reusachtige offshore platforms. We hebben als Boskalis echt een heleboel pijlen op onze boog. Ongeveer de helft van ons takenpakket bestaat uit werkzaamheden in diverse sectoren van de offshore-industrie. Dat is ook een van onze redenen om met veel belangstelling te kijken naar de Energiehaven en andere mogelijke ontwikkelingen in het verlengde daarvan.”
Scala aan offshore-taken
Kun je ingaan op een aantal van die verschillende offshore-activiteiten van Boskalis?
Johan: “Jazeker, maar het is een te uitgebreid terrein om volledig te kunnen zijn. Onze Offshore Energy divisie houdt zich bezig met een scala aan taken die gericht zijn op de traditionele olie- en gasindustrie en in toenemende mate ook op de sterk groeiende renewables markt. Om te beginnen hebben we onze Subsea-afdeling, die wereldwijd installatie-, onderhouds- en reparatiewerk uitvoert. Daarvoor zetten we lucht- en saturatieduikers in, die vanaf onze diving support vessels worden ondersteund door geavanceerde ROV-tools. We hebben een Ports & Downstream afdeling, die behalve duikers ook geavanceerde technieken inzet voor het onderhoud aan kademuren en de stalen fundaties van jetties. Een groeiend segment is het verwijderen van munitie en het wereldwijd uitvoeren van surveys van de zeebodem, waarvoor we eveneens over een gespecialiseerde vloot beschikken. Verder zijn we betrokken bij vrijwel ieder aspect van de aanleg van offshore windparken. Voor het leggen en aansluiten van export- en array-kabels beschikken we over speciale kabellegschepen en geavanceerde begraaftools. We hebben speciale apparatuur voor het repareren van offshore kabels. Voor de aanleg van windparken op zee zijn we ook verantwoordelijk voor het vervoeren, installeren en beschermen van funderingen met onze speciale installatieschepen. Dit imposante materieel zetten we ook in voor opdrachten van de olie- en gasindustrie. Naast transport en installatie van onderdelen van platforms is decommissioning een sterk groeiende activiteit. Dit omvat het veilig ontmantelen en verwijderen van verouderde olie- en gasplatforms, voornamelijk op de Noordzee.”
Grote speler worden
Hoe kijk je naar de plannen om in dit gebied een offshore haven te ontwikkelen?
“Daar ben ik erg enthousiast over, want de potentie is enorm. Boskalis is niet voor niets een van de negentig partijen uit het bedrijfsleven, de overheid en de kenniscentra die zich hebben verenigd in de AYOP (Amsterdam IJmuiden Offshore Ports) om deze ontwikkelingen kracht bij te zetten. In de eerste plaats denk ik dat dit initiatief een forse bijdrage zal leveren aan het versterken van de haveninfrastructuur in deze regio. De zeehaven van IJmuiden is nu al een prima functionerende offshore haven, maar ik kan me voorstellen dat dit gebied zich in korte tijd verder ontwikkelt tot een soort hub voor tal van offshore activiteiten. In de komende jaren worden er steeds meer windparken gebouwd op de Noordzee, en dit gebied gaat zeker een cruciale rol spelen als uitvalsbasis voor de aanleg en het onderhoud van windparken als Hollandse Kust West en IJmuiden Ver. Tot dusverre vindt veel van de bedrijvigheid in het kader van offshore wind plaats vanuit Vlissingen, maar met het oog op de toekomstige windparken op de Noordzee is de centrale ligging van Amsterdam/IJmuiden natuurlijk erg gunstig. Daarnaast zijn er ook volop kansen voor andere duurzame activiteiten. Denk aan een project als Athos CCUS, dat gericht is op de ontwikkeling van een openbaar CO2-netwerk in het Noordzeekanaalgebied voor het afvangen en transporteren van CO2 bijvoorbeeld om het te gebruiken of op te slaan onder de Noordzee. Of aan een project als H2ermes, waar het Havenbedrijf samen met Tata Steel en Nouryon werkt aan de eerste groene waterstoffabriek in het havengebied. Daarmee leveren Athos en H2ermes niet alleen een bijdrage aan de Nederlandse klimaatdoelstellingen, maar zulke initiatieven kunnen ook zorgen voor een economische impuls in deze regio.”
Johan trekt een vergelijking met recente ontwikkelingen in de Deense havenstad Esbjerg. “De havenautoriteiten hebben er gekozen voor het reserveren van een omvangrijk haventerrein voor de opslag van de vele onderdelen die nodig zijn voor de aanleg en het onderhoud van offshore windfarms”, vertelt hij. “In het kielzog daarvan hebben zich in Esbjerg in korte tijd tal van offshore-gerelateerde bedrijven gevestigd. Dat toont dat je als haven heel snel een grote speler kunt worden binnen een specifiek marktsegment. Zo kan ook de Energiehaven een aanjager zijn voor nieuwe economische bedrijvigheid.”
De Giant 7 van Boskalis tijdens kabelleg-werkzaamheden. 
Het transport- en installatieschip Bokalift 1 aan het werk op een offshore windproject.
Volop kansen
In hoeverre kan Boskalis een rol bij spelen bij die ontwikkelingen?
“Daarvoor zijn er tal van mogelijkheden, zowel voor de aanleg als de exploitatie van het gebied. In de eerste plaats is de aanleg van haventerreinen en kademuren van oudsher natuurlijk een van onze specialiteiten, zowel qua ontwerp als qua uitvoering en onderhoud. Maar juist ook op het gebied van de exploitatie van het havengebied zijn er wat ons betreft volop kansen. Boskalis is een maritiem dienstverlener in de breedste zin van het woord. Dat betekent dat we tekenen voor het onderhoud en reparatie van alle aspecten van windparken en olie- en gasplatforms. Zoals gezegd komt daar een waaier aan activiteiten bij kijken, en om die activiteiten efficiënt te kunnen uitvoeren is een goede uitvalsbasis nodig. Ook voor een projectmatige, industriële aanpak voor onze decommissioning-activiteiten heeft Boskalis behoefte aan een betrouwbare, dedicated havenfaciliteit waar we al onze activiteiten kunnen concentreren. Daartoe liggen IJmuiden en Velsen-Noord natuurlijk prachtig centraal. Kortom: we zijn erg enthousiast over de plannen en de prominente rol die Boskalis daarin kan spelen.”
