De economie van de Randstad en met name Amsterdam kreeg stevige klappen te verwerken tijdens de coronacrisis, vergeleken met de rest van Nederland. De bedrijvigheid nam af en ook het vertrouwen van ondernemers daalde fors tijdens de pandemie. Dit blijkt uit het vandaag gepubliceerde KVK-rapport ‘Mijn regio in coronacijfers’. De Kamer van Koophandel vergelijkt daarin de coronaperiode, vijf kwartalen van april 2020 tot en met juni 2021, met de vijf kwartalen daarvoor, januari 2019 tot en met maart 2020.
Het noordelijk deel van de Randstad lijkt het hardst geraakt door de coronacrisis. Het gaat om de regio’s Groot Amsterdam, Alkmaar en Utrecht, de Zaanstreek en de agglomeraties Haarlem en Leiden/Bollenstreek.
Regio’s buiten de Randstad zijn over het algemeen minder geraakt door de pandemie. Vooral de meer toeristische gebieden doen het daarbij goed, bijvoorbeeld de regio’s Zuid-Limburg en Zuidwest-Friesland. Die lijken te profiteren van het sterk aantrekkende binnenlands toerisme.
Afname bedrijvigheid Amsterdam
In de regio Groot-Amsterdam is de bedrijvigheid in de coronaperiode afgenomen met 19% en de verwachting van ondernemers over de ontwikkeling van de conjunctuur, het ondernemersvertrouwen, zelfs met 27%. De conjunctuurverwachting is overigens in de meeste regio’s lager tot flink lager dan vóór corona, maar kijken we naar de bedrijvigheid in de vijf relatief meest actieve regio’s (Midden-Limburg, Noord-Friesland, Zuid-Limburg, Zuidwest-Friesland en Zeeuws-Vlaanderen) dan zien we daar een stijging van minimaal 60% met een uitschieter in Zeeuws-Vlaanderen van het dubbele, 121%.
Op slot
KVK heeft Otto Raspe, Hoofd Research Regio’s, Innovatie, Duurzaamheid en Ondernemerschap van de Rabobank, gevraagd het rapport te duiden. Raspe stelt vast dat achter de macro-economische ontwikkelingen grote regionale verschillen schuilgaan. “Ondernemers in de grootstedelijke regio’s van de Randstad waren in het coronajaar pessimistischer dan daarbuiten. Dat heeft te maken met de grote impact van de corona-crisis in die regio’s. Zo zat de economie van de regio Amsterdam echt meer op slot dan elders. Niet alleen door het wegvallen van internationale bezoekers en handel. Ook omdat daar bijvoorbeeld de horeca, toeristische en culturele activiteiten veel lastiger waren te organiseren dan bijvoorbeeld in Friesland of Zeeland, waar meer ruimte is. In die regio’s zagen we vorig jaar zomer al deels herstel.”
Gunstig regionaal ecosysteem Eindhoven
Niet alleen de verwachtingen van ondernemers zijn minder positief, ook de bedrijvigheid zelf is in de Randstad meer getroffen. Raspe: “De onderliggende bedrijvendynamiek blijkt buiten de grootstedelijke regio’s minder hard tot stilstand gekomen dan in de grote steden in de Randstad. Neem Brainport Eindhoven, in de regio Zuidoost-Noord-Brabant. Deze regio toont relatief meer starters, minder stoppers en relatief weinig faillissementen. Een relatief gunstige dynamiek dus. Een duidelijke indicatie dat het regionale ecosysteem gunstige omstandigheden biedt voor bedrijven, zelfs in een economische crisis.”
Over het KVK-rapport ‘Mijn regio in coronacijfers’ en KVK Regiodata
De corona-pandemie en de overheidsmaatregelen om deze te beteugelen, met name de twee lock-downs, hebben onmiskenbaar invloed op de resultaten van het Nederlandse bedrijfsleven. De effecten verschillen per branche en per regio. Om daar meer inzicht in te geven heeft KVK het rapport ‘Mijn regio in coronacijfers’ opgesteld. De cijfers in dit rapport zijn gebaseerd op twee indicatoren uit de benchmark- en monitoringtool KVK Regiodata (www.kvkregiodata.nl). Ten eerste de conjunctuur. Die beantwoordt de vraag hoe ondernemers in de regio de ontwikkeling van hun bedrijf beoordelen op de variabelen omzet, winst, investeringen en personeelssterkte (bron: Conjunctuurenquête Nederland – https://ondernemersplein.kvk.nl/coen/). En ten tweede het groeitempo van de bedrijvigheid, de ontwikkeling van het aantal bedrijfsvestigingen in de regio (bron: KVK Handelsregister).
Een aantal jaren geleden is KVK Regiodata ontwikkeld als een benchmarktool waarmee regio’s hun economieën onderling kunnen vergelijken. KVK Regiodata bevat regionale conjunctuur- en bedrijvigheidscijfers van de Kamer van Koophandel.
