Voortzetting van het vermogen is heel wat anders dan de voortzetting van een bedrijf, zo ontdekken ondernemers nadat zij hun bedrijf hebben verkocht. Wat is de beste aanpak?
Om hun bedrijf te beschermen, kiezen ondernemers bij hun huwelijk doorgaans voor huwelijkse voorwaarden. Maar verkopen zij het bedrijf, dan zijn die niet altijd meer zo gunstig. Stel dat de verkoopopbrengst netto 10 miljoen euro bedraagt en de ondernemer komt daarna te overlijden. De partner die erft betaalt dan over het hele bedrag – uitgezonderd ongeveer 680.000 euro vrijstelling – erfbelasting. Een eenvoudige uitweg is alsnog een verrekenbeding opnemen, dan wordt de erfenis na het overlijden afgehandeld als gemeenschap van goederen. De partner hoeft dan nog maar over de helft van de verkoopopbrengst erfbelasting te betalen. Minus de vrijstelling scheelt dat ongeveer een miljoen euro. ‘Mensen staan hier vaak helemaal niet bij stil en laten alles bij het oude’, constateert private banker Maiko van Gurp van Delen Private Bank.
Van de liefde en de lucht
Ondernemers maken zich vaak zorgen over hoe de kinderen met hun aanzienlijke schenking of erfenis zullen omgaan, merkt Van Gurp. ‘Vaak is er wel één kind dat leeft van de liefde en de lucht, en het geld meteen spendeert.’ Ook daarvoor zijn goede oplossingen te verzinnen, zoals de oprichting van een familiefonds of schenken onder bewind. Vastgelegd wordt dan onder welke voorwaarden kinderen aan het geld komen, bijvoorbeeld vanaf een bepaalde leeftijd, na het behalen van een diploma of voor de aankoop van een woning.
Soms blijft de verkoop beperkt tot een deel van het bedrijf. Stel nou bijvoorbeeld dat de onderneming 1 miljoen euro waard is en de helft van de aandelen wordt overgenomen door een partij met grote plannen om waarde te gaan toevoegen. Dan kan het volgens financieel & estate planner Pim Hoyng slim zijn om de resterende aandelen aan de kinderen over te dragen. ‘Als de waarde verdubbelt, kunnen de kinderen ze te zijner tijd met winst verkopen zónder schenk- of erfbelasting.’
Zorgeloos leven
Bij de voortzetting van het vermogen na de bedrijfsverkoop komen veel meer vraagstukken kijken dan alleen estate planning, dus het fiscaal aantrekkelijk overdragen van vermogen. Met welke fiscale aanpak houd je het meest over van de opbrengst? Hoeveel inkomsten uit vermogen zijn nodig voor een zorgeloos leven? Stel dat een ondernemer van 55 jaar voorheen een jaarinkomen had van 100.000 euro, en nu hij meer vrije tijd krijgt voortaan 150.000 euro per jaar wil kunnen besteden. Dat betekent dat hij 25 jaar lang bruto ruim 200.000 euro per jaar uit zijn vennootschap nodig heeft, opgeteld ruim 5 miljoen euro.
Actief blijven
Volgende vragen zijn: wat gaat er van het resterende bedrag nu alvast naar de kinderen? Welk vermogensdeel groeit door in een beleggingsportefeuille tegen een aanvaardbaar risico? En wil de ondernemer nog een deel investeren, bijvoorbeeld in startende ondernemingen of in vastgoed? Private banker Van Gurp merkt dat veel ondernemers die gestopt zijn met hun bedrijf graag op deze manier actief blijven. Zo begeleidt hij een klant die in een oud kantoorpand appartementen ontwikkelt en ook verschillende oud-ondernemers die in het buitenland vastgoed aankopen. ‘Een lening op basis van vermogen kan daarbij een mooie oplossing zijn. Wij kunnen voor zo’n krediet zorgen, tegen een gunstig tarief.’
Grote overgang
Overleg liefst in een vroeg stadium over vermogensstructurering en de verkoop van de onderneming, adviseert financieel & estate planner Hoyng. ‘Het belang daarvan wordt nogal eens onderschat. Breng je een aantal zaken vóór de verkoop in kaart, dan kun je meteen al bepalen of de verkoopprijs hoog genoeg is om van te leven en hoeveel je overhoudt voor andere zaken.’ Ook verstandig is het om dan alvast na te denken over de zichtbaarheid van het verworven vermogen via een openbare informatiebron als de Kamer van Koophandel. Eenvoudige ingrepen kunnen de privacy beschermen.
De overgang van een fysiek bedrijf naar een vermogensbron waaruit inkomsten komen, is behoorlijk groot. ‘Na de verkoop van een bedrijf zijn er zoveel zaken te regelen, de meeste ondernemers realiseren zich dat niet’, aldus Van Gurp. ‘Het vermogen is vaak onbekend terrein. Daarin rust geven is onbetaalbaar.’
