Voorkom dubbele (erf)belasting

Als u geen testament heeft laten opstellen, dan is het wettelijk erfrecht van toepassing op uw nalatenschap. Uw echtgenoot en uw kinderen krijgen dan allemaal een even groot erfdeel. Heeft u twee kinderen, dan erven uw echtgenoot en uw kinderen dus allemaal een derdedeel.

Bij uw overlijden verkrijgt uw echtgenoot dus een derde deel, maar de gehele nalatenschap gaat wel over naar uw echtgenoot. De gedachte hierachter is dat de zogenaamde langstlevende dan verzorgd achterblijft.

Wat krijgen de kinderen?

Uw kinderen krijgen hun erfdeel niet uitgekeerd en krijgen dus niets van de nalatenschap. In plaats daarvan ‘verkrijgen’ zij een vordering op uw echtgenoot. Deze zogenaamde ‘onderbedelingsvordering’ wordt (pas) na het overlijden van uw echtgenoot uitgekeerd.

Hoe pakt dit uit?

Uw echtgenoot en uw kinderen verkrijgen, zoals gezegd, allemaal een derdedeel. Zowel uw kinderen als uw echtgenoot zijn hierover erfbelasting verschuldigd. Als uw echtgenoot vervolgens overlijdt, dan vererft het een derde deel dat uw echtgenoot van u verkreeg naar uw kinderen. Zij zijn hierover dan (wederom) erfbelasting verschuldigd.

In feite is dan dus twee keer belasting betaald op de overgang van vermogen van ouders aan hun kinderen.

Hoe kunt u dit voorkomen?

De meest eenvoudige manier om deze dubbele belasting te voorkomen, is om het erfdeel van uw echtgenoot kleiner te maken. Deze kan bijvoorbeeld op slechts 1% worden bepaald. Dit mag ‘gewoon’, maar u moet dit wel in een testament regelen.

Uw echtgenoot heeft van het kleiner worden van het erfdeel van een derde naar slechts 1% overigens geen hinder. Hij of zij wordt namelijk nog steeds voor 100% eigenaar van uw nalatenschap. De ‘overbedelingsschuld’ van uw echtgenoot aan uw kinderen wordt hierdoor evenwel groter. Door op deze schuld ook nog eens rente (6%) bij te laten schrijven, wordt deze schuld ieder jaar groter en wordt de toekomstige nalatenschap van uw echtgenoot dus (nog) kleiner. U begrijpt dat hierdoor de belastingbesparing navenant verder toeneemt.

Waar praten we over?

Bij grotere vermogens kan het verkleinen van het erfdeel voor uw echtgenoot tot significante belastingbesparing leiden. In de hierboven beschreven situatie van een echtpaar met twee kinderen dat beschikte over een vermogen van 3 miljoen euro, resulteerde het verkleinen van het erfdeel tot een besparing van erfbelasting van ongeveer 100.000 euro.

Kees Jan Schouten
Partner Londen & Van Holland