Circulair paviljoen Circl in Amsterdam is een groen nest te midden van de hoogbouw. “Gasten noemen het ook wel de ‘groene kathedraal van de Zuidas”, weet directeur Merijn van den Bergh. “Maar ‘nest’ is mooier: zo laagdrempelig willen we hier zijn. Niet alleen voor medewerkers van ABN Amro en andere bedrijven, maar voor iedereen die nieuwsgierig is naar ons duurzame concept of gewoon lekker wil eten en drinken.”
Circl is een initiatief van ABN Amro: het idee om op deze plek een vergaderlocatie te bouwen stamt al uit de jaren negentig. “Maar de tijd is veranderd. Het voelde niet goed om in deze tijd van grondstoffenschaarste ‘zomaar’ een nieuw gebouw neer te zetten. Dat past niet meer bij de filosofie van de bank.” Circl is dan ook een circulair paviljoen geworden en dient sinds de opening in september 2017 als learning living lab dat helpt de circulaire economie te versnellen. Het gebouw zelf is een inspiratiebron voor bedrijven die óók ingrijpend willen verduurzamen.
‘Reduce, re-use and recycle’
Van den Bergh loopt met ons het hele pand door, van het restaurant en de event- en vergaderruimtes tot en met de rooftopbar. Hij wijst ons op het plafond, waar vezelplaten gemaakt van 16.000 spijkerbroeken het pand van isolatie voorzien. De stuc op de muren is gemaakt van 25.000 kilo oude bedrijfskleding van ABN Amro, de wc’s worden doorgespoeld met regenwater en het pand wekt zijn eigen energie op en draait op gelijkspanning. Alle materialen die we zien – in Circl wordt niets aan het oog onttrokken – zijn hergebruikt en afkomstig van andere locaties. “Als je de keten wilt veranderen, moet je aan het begin beginnen. En zélf beginnen: niet alleen maar roepen. Reduce, re-use and recycle: dat is onze filosofie. Circl zelf is recyclebaar: je kunt over dertig jaar dit gebouw afbreken en de onderdelen elders opnieuw gebruiken.”
‘We hebben fouten gemaakt’
ABN Amro wil impact maken met Circl, dat is duidelijk. “Maar niet: ‘kijk ons nou eens goed doen’. Wij zijn heel groot in vastgoed: onze klanten hebben vragen over verduurzaming en hebben kennis nodig. Die kennis bundelen we hier. Circl is met vallen en opstaan gebouwd: we hebben overal over gediscussieerd, we hebben fouten gemaakt en we hebben geleerd van het intensieve traject. Testen en toetsen gaat hier altijd door, nieuwe technologieën worden enthousiast ontvangen en doorontwikkeld. Samen met scholen, bouwers, kennisinstellingen en andere ondernemers zetten we de stappen die ons van een lineaire naar een circulaire economie brengen.”
‘Er gebeurt iets als je hier binnenkomt’
Circl is een openbaar gebouw – en niet alleen om circulaire kennis te delen. “Voor ABN Amro is Circl ook dé locatie om de grote kunstcollectie van de bank openbaar te maken. Onze tentoonstellingen kunnen op elk moment van de dag, tijdens openingstijden, bekeken worden. Het is ontzettend leuk om te zien dat die mogelijkheid ons publiek nóg diverser maakt.” Wie wat tijd doorbrengt in het paviljoen ziet van alles voorbij komen: van lunchgasten tot en met vergaderklanten, en van kunstminners tot ‘hipsters’ op zoek naar een ‘groene beleving’. “Ik ben zelf zowel horecaman als bankman”, vertelt Van den Bergh. “De gastbeleving vind ik mooi om te zien. Er gebéúrt iets als je hier binnenkomt, dat zie je gewoon. En dat horen we ook van gasten. Ons circulaire concept is niet ‘in your face’: het is er als je het wilt zien, maar je hoeft er niet mee bezig te zijn. Het levert wél veel mooie verhalen en inspiratie op.”
Geredde groenten
Iedereen wordt hoe dan ook aangeraakt door de filosofie van Circl. “Je merkt als je hier regelmatig eet en drinkt, dat het menu geen dag hetzelfde is. We werken met producten uit de regio en van het seizoen. Het is maar net wat we kunnen krijgen: we ‘redden’ restpartijen groente en fruit van supermarkten en maken gebruik van duurzame technieken zoals wekken en fermenteren. We zijn met z’n allen verwend geraakt: dingen kunnen ook wel eens óp zijn. Dat mag gewoon. En we halen alles uit de producten die we hebben.” Ook voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt is plek bij Circl. “Zij dragen bij aan de ziel van ons bedrijf en het doel dat we hebben: iedereen doet mee en draagt zijn steentje bij.”
‘Kennis hoor je te delen’
Exposities, workshops en evenementen: van een dansfeest tot en met een circulaire begrafenis… Je kunt het zo gek niet bedenken of Circl denkt mee. “Ons uitgangspunt is: waar hebben onze klanten en gasten behoefte aan? We werken natuurlijk veel samen met ABN Amro: we leren klanten van de bank over het circulaire businessmodel en geven workshops over businessinnovatie. Maar we werken ook graag samen met bijvoorbeeld Pakhuis de Zwijger of School of Life, om programma’s op te zetten die de stad verder helpen. We vinden dat je kennis moet delen, niet voor je houden. Onze eigen programmamanagers zijn druk bezig Circl nóg beter op de kaart te zetten. Als je het over de circulaire economie hebt, moet je meteen aan Circl denken.”
Voor Merijn van den Bergh is daarmee de cirkel rond. “Een paar jaar geleden wist ik nog niets over circulariteit en duurzaamheid. Als je mensen zoals ik meekrijgt in de circulaire economie, ben je heel goed bezig. Wij zijn hier heel goed bezig: we hebben met passie en veerkracht iets neergezet voor de toekomst. Grote bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid nemen en het voortouw nemen voor een écht circulaire economie. Ik ben trots op ABN Amro dat we dit mogelijk hebben gemaakt. Het is en blijft ontzettend intensief: we doen niets zonder indringend na te denken over de impact en gevolgen van onze keuzes, op welk gebied dan ook. En dat maakt het niet gemakkelijk, maar wel nodig. We hopen iedereen die binnenkomt, aan te raken en iets mee te geven naar huis. Kom maar kijken, kom het maar beleven. Het is heel puur, wat hier gebeurt.”
