Het Rijk, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de gemeenten in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) hebben afspraken gemaakt om snel meer woningen te kunnen bouwen. Tot en met 2030 moeten er ruim 170.000 woningen bij komen, waarvan circa twee derde in het betaalbare segment. Daarmee gaat het om zo’n 113.000 betaalbare woningen.
De betrokken partijen hebben hiervoor vandaag in Purmerend de Woondeal MRA ondertekend. Namens het Rijk is een handtekening gezet door minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) Hugo de Jonge. In de Woondeal hebben de gemeenten en provincies in de MRA afgesproken welke bijdrage zij kunnen leveren aan de nationale woningbouwopgave en wat daarvoor nodig is. In de Woondeal MRA wordt ingezet op de bouw van 171.200 woningen, bijna een vijfde van de nationale opgave. De afspraken zijn wederkerig, wat betekent dat het Rijk zich gaat inzetten voor het wegnemen van knelpunten voor de woningbouw, bijvoorbeeld op het gebied van klimaatbestendig bouwen, geluid, stikstof en energievoorziening. Dat is noodzakelijk om het woningtekort in de MRA sneller in te lopen en de betaalbaarheid van het wonen in de regio te verbeteren.
Regionale uitwerking provinciale woningbouwafspraken
De provinciale woningbouwafspraken die vorig jaar zijn gemaakt, zijn regionaal uitgewerkt in Woondeals, waaronder de Woondeal MRA. Gelijktijdig zijn vandaag Woondeals ondertekend met Noord-Holland Noord en de ZUND-regio: de Flevolandse gemeenten Zeewolde, Urk, Noordoostpolder en Dronten. In deze drie Woondeals gaat het om afspraken over de bouw van bijna 220.000 woningen. De nieuwe Woondeal MRA vervangt de Woondeal van 2019 en is gericht op een langdurige samenwerking om de woningbouwopgave voortvarend aan te pakken.
‘Met het tekenen van de regionale woondeals in Noord Holland en Flevoland, goed voor de bouw van bijna 220.000 woningen tot en met 2030, zetten we een belangrijke stap in het terugdringen van het woningtekort’, zegt minister Hugo de Jonge. ‘Een grote ambitie, die dankzij de betrokkenheid van gemeenten, corporaties en marktpartijen haalbaar is. Met deze woningen zorgen we voor meer betaalbare en goede woningen in dorpen en steden in Noord-Holland en Flevoland.’
Gezamenlijke inzet noodzakelijk
De MRA is positief over de hernieuwde aandacht van het Rijk voor de volkshuisvesting in Nederland en ziet de samenwerking met het Rijk via de Woondeal als een kans om gezamenlijk als Rijk en regio de nieuwbouwproductie en de bredere problemen op de woningmarkt aan te pakken. Dit kan alleen in nauwe samenwerking met woningcorporaties, marktpartijen en maatschappelijke partners.
De noodzaak om samen te werken is groot en vraagt inzet van alle betrokken partijen. Dit is een extra uitdaging in een tijd met onder meer oplopende bouwkosten en hogere rentes en te weinig personele capaciteit bij markt en overheid. We hebben hiervoor alle inzet en alle partijen nodig. De inzet van het Rijk, en in het bijzonder van de minister voor VRO, is onmisbaar. In de Woondeal MRA, en ook in het bod van de beide provincies dat daar de basis voor was, is zo concreet mogelijk beschreven wat in de MRA nodig is van het Rijk om de juiste randvoorwaarden in te vullen, zodat de doelstellingen kunnen worden gerealiseerd. Dit gaat bijvoorbeeld om geluid, stikstof, energie en betaalbaarheid. Zowel de marktpartijen als woningcorporaties maken zich terecht zorgen over de hoeveelheid randvoorwaarden die nog moet worden ingevuld om vóór 2031 tot voldoende woningbouw te kunnen komen.
Concrete afspraken worden gemaakt
‘We hebben elkaar als Rijk en regio écht nodig om ervoor te zorgen dat er meer betaalbare woningen komen voor de vele woningzoekenden in de gemeenten van de MRA. Wij doen ons uiterste best om hier samen met de woningcorporaties en marktpartijen aan te werken. De nieuwe Woondealafspraken helpen ons hierbij’, zegt Floor Roduner, wethouder in Haarlem en voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg Bouwen & Wonen van de MRA. ‘Van de minister vragen we daarom óók zich volledig in te zetten om de knelpunten op te lossen, daar waar het Rijk aan zet is. Dat kan bijvoorbeeld om regelgeving gaan of om financiële middelen. In de Woondeal hebben we hier zo concreet mogelijk afspraken over gemaakt. De komende jaren zullen we elkaar scherp houden en in gesprek blijven over de afspraken en de wederzijdse inzet om die afspraken waar te maken.’
Alle gemeenten leveren hun bijdrage
Met de Woondeal MRA zetten alle partijen zich in voor een aandeel van twee derde betaalbaar in de nieuwbouw (sociale huur tot € 808,-, middenhuur tot € 1.000,- per maand en koop tot € 355.000,-, prijspeil 2022) en het streven toe te groeien naar minimaal 30% sociaal in de bestaande voorraad. Per gemeente zijn richtinggevende woningbouwopgaven 2022-2030 opgenomen, die in 2023 worden uitgewerkt op deelregionaal en gemeentelijk niveau.
Locaties en regionale versnellingstafels
In de Woondeal is een lijst opgenomen met grote woningbouwlocaties, waar een groot deel van de afgesproken woningen een plek zal krijgen. Via (deel)regionale ‘versnellingstafels’ worden samen met betrokken marktpartijen, corporaties en waterschappen de voortgang en knelpunten besproken en wordt naar oplossingen gezocht.
Veel van deze locaties hebben in de afgelopen jaren al een financiële bijdrage van het Rijk gekregen via de Woningbouwimpuls of MIRT-middelen. Dit geldt zeker niet voor alle locaties van de lijst en voor de overige locaties die via www.plancapaciteit.nl in beeld zijn. De regio heeft daarom ook in de randvoorwaarden benadrukt dat meer middelen nodig zijn om alle betaalbaarheidsdoelstellingen te halen. In lijn met de ambitie uit het Verstedelijkingsconcept van Rijk en regio willen de samenwerkende overheden in de MRA bovendien niet alleen (betaalbare) woningen bouwen, maar complete samenlevingen, met ook de juiste (maatschappelijke) voorzieningen en voldoende werkgelegenheid in een leefbare en gezonde omgeving.
Druk op de woningmarkt afnemen
De ondertekening van de woondeals vond plaats in Purmerend, een keuze die niet toevallig is gemaakt. ‘Purmerend is een gemeente die van oudsher veel bouwt, óók voor mensen uit de regio’, zegt de Purmerendse wethouder Natalie Saaf. ‘Een gemeente waar velen een plek hebben gevonden en waar zij prettig wonen. Maar ook een gemeente waar de woningnood nijpend is. Waar een betaalbare woning vooral voor de lage en middeninkomens niet meer te krijgen is. We zien dat de prijzen en wachtlijsten stijgen en dat mensen elkaar verdringen om een dak boven het hoofd te vinden. Concrete afspraken met het Rijk en de regio zijn daarom hard nodig. Met de Woondeal MRA leveren de gemeenten in onze regio een bijdrage aan het terugdringen van het tekort aan met name betaalbare woningen. Hierdoor zal de druk op de woningmarkt afnemen, waarvan ook onze inwoners zullen profiteren.’
(foto: Michiel Wijnbergh) Minister Hugo de Jonge, gedeputeerde Esther Rommel (provincie Noord-Holland), gedeputeerde Jan de Reus (provincie Flevoland), burgemeester Ellen van Selm van gastgemeente Purmerend en de wethouders van de gemeenten in de MRA die de Woondeal MRA hebben ondertekend.
