Op 1 december 2022 waren er in het handelsregister 2.318.562 economisch actieve ondernemingen ingeschreven. Ten opzichte van een jaar geleden zijn er 122.633 ondernemingen bij gekomen, een toename van 5,6% in één jaar tijd. In november groeide het aantal starters met 3.559 ten opzichte van november 2021 (+17,5%). Het aantal stoppers in dezelfde maand nam af met 164 ten opzichte van november 2021 (-1,6%). Afgelopen maand zijn er 176 bedrijven failliet gegaan.
Prof. dr. Joris Knoben, hoogleraar Strategie en Ondernemerschap aan de Tilburg University: Het is opvallend dat de groei in het aantal stoppers van de laatste maanden niet doorzet. Ondanks de naweeën van de coronacrisis en de huidige kostencrisis neemt het aantal bedrijven dat stopt weer af. Tegelijkertijd blijft het aantal starters hoog en stijgt het totaal aantal bedrijven wederom. Belangrijke kanttekening is wel dat deze stijging vrijwel helemaal voor rekening komt voor groei in het aantal (parttime) ZZP’ers.
Faillissementen
Het aantal faillissementen van 176 over november 2022 is beduidend meer dan het maandgemiddelde van 2021 (124) en ook meer dan het maandgemiddelde van 2022 t/m november (145). Het aantal faillissementen is in de afgelopen maand iets lager dan in oktober 2022 (-5%). Een uitsplitsing naar zzp’ers enerzijds en mkb’ers anderzijds laat zien dat de faillissementen zich vooral voordoen in het mkb. In onderstaande grafiek is ook de gemiddelde stijging sinds april 2022 goed zichtbaar.
Knoben: De positieve trend in de totale bedrijfsdynamiek verhult toenemende problemen in het MKB. Daar loopt het aantal faillissementen langzaam maar zeker op. Veel ZZP’ers hebben lage vaste kosten. Ze hebben bijvoorbeeld vaak geen bedrijfspand of voorraden en per definitie geen personeel. ZZP’ers gaan daarom zelden failliet. In het MKB is de situatie duidelijk anders en de kwetsbaarheid dus groter.
Sectoren
Voor deze Trendrapportage is specifiek gekeken naar de sectoren Zakelijke diensten en de Land- en tuinbouw. In die laatste sector zien we de afgelopen twee maanden een sterke daling in het aantal starters. Die is voor een gedeelte terug te voeren op het aantal bedrijven dat zich bezighoudt met het fokken en houden van dieren. Daar zagen we het aantal starters halveren ten opzichte van november 2021. Het absolute aantal bedrijven dat zich richt op het houden en fokken van dieren nam af met ruim 300 tussen 1 december 2021 en 1 december 2022.
Knoben: Het sector-patroon van starters (en stoppers) reflecteert ook grotendeels de grote rol van ZZP’ers in het bedrijvenlandschap. Er zijn veel starters in de beveiliging, personenvervoer en de zakelijke dienstverlening; sectoren waar veel ZZP’ers actief zijn. De grote terugval in starters in de land- en tuinbouw is goed te koppelen aan de grote onzekerheid in die sector. Problemen met vergunning en de stikstof-problematiek maken het erg onaantrekkelijk om in die sector te starten als ondernemer.
Particuliere beveiliging
Bij de groei in zakelijke diensten valt vooral de particuliere beveiliging op. In vergelijking met november 2021 bleef het aantal stoppers vrijwel gelijk (47 om 45) maar verdubbelde het aantal starters (161 om 348). Het totaal aantal bedrijven in deze branche groeide mede daardoor in één jaar van 6.528 tot 9.224 bedrijven. KVK rapporteerde vorig jaar rond deze tijd al een grote groei in het aantal bedrijven in de particuliere beveiliging. Die groei zet door, ook voor de afgelopen 12 maanden. In onderstaande grafiek is het aantal bedrijven in de particuliere beveiliging weergegeven sinds begin 2018. Een toename van 3.645 bedrijven tot 9.544 bedrijven in nog geen vijf jaar.
Knoben: De groei in het aantal beveiligingsbedrijven is te koppelen aan twee factoren. Ten eerste is er steeds meer behoefte aan particuliere beveiligers voor allerlei evenementen, bijeenkomsten en locaties (denk aan bouwplaatsen). Aan de ene kant is het een aantrekkelijke sector om als zelfstandige aan het werk te gaan en zo meer zeggenschap te hebben over roosters en tarieven.
Ook de Frontoffice van KVK herkent de toename van het aantal bedrijven in de particuliere beveiliging: Naast de toegenomen behoefte aan beveiliging op bouwplaatsen en evenementen, horen we ook veel van starters dat er een toename is in behoefte van beveiligingspersoneel bij asielzoekerscentra en in de geestelijke gezondheidszorg.
KVK Trendrapport Bedrijfsleven
Het KVK Trendrapport Bedrijfsleven geeft de trends weer van de dynamiek in het bedrijfsleven over een periode van twaalf maanden. Daarbij kijkt het Trendrapport naar startende bedrijven (de starters) en bedrijven die zijn beëindigd (de stoppers), en daarnaast specifiek de faillissementen. De trends worden zowel voor de sectoren als regionaal in beeld gebracht. In dit Trendrapport zijn de cijfers voor de maand november vergeleken met dezelfde maand in 2021. Naast de trends worden de branches benoemd die de laatste maand opvallen door het grootste aantal starters en stoppers.
