Het consortium van de Noordereng Groep is de gekozen winnaar om het Rijksoverheidspaviljoen, het Dutch Innovation Experience (Di-X), voor de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade Expo 2022 in Almere te realiseren. Het paviljoen is een showcase voor de toekomstige (woning)bouw en verbindt de ruimtelijke opgave met de transitieopgaven in Nederland. Het ontwerp introduceert de ‘HoutKern Bouwmethode’, een circulair concept dat het mogelijk maakt in korte tijd, op een duurzame manier en met lage emissie veel nieuwe woningen te bouwen. Het sluit aan op het Floriade-thema “Growing Green Cities” en wil bezoekers inspireren hoe we als samenleving natuurinclusief wonen, leven en werken kunnen vormgeven.
Een showcase voor het meest circulaire en biobased paviljoen
Het Dutch Innovation Experience bestaat voor 95% uit biobased materialen die grotendeels hun oorsprong in Nederland hebben. Naast het gebruik van Hollands hout uit de FSC-gecertificeerde bossen van Staatsbosbeheer wordt gebruik gemaakt van materialen afkomstig van geteelde materialen, reststromen uit de land- en tuinbouw, de zogenaamde “natte teelt” materialen die bodemdaling tegengaan en reststromen uit de voedingsindustrie.
Nederland staat voor een aantal grote uitdagingen: het energie-, grondstoffen- en woningtekort, verduurzaming van de landbouw, herstel van de biodiversiteit, verstedelijking en klimaatadaptatie. Dit heeft gevolgen voor de ruimtelijke inrichting van ons land, landelijk gebied, onze steden, onze woningen en onze directe leefomgeving (binnen/buiten). Het ontwerp en de materialen passen in de opgave om Nederland op een veerkrachtige ruimtelijke inrichting op bovenstaande niveaus te ontwikkelen en een ‘natuur-inclusieve samenleving’ te maken.
“Mooi dat de winnaar integraal aan die duurzaamheidsaspecten gewerkt heeft, het is een inspirerend voorbeeld voor de City Deal circulair en conceptueel bouwen, waarin een kleine honderd organisaties samenwerken aan de verduurzaming van de woningbouwopgave. Slim aanbesteden zorgt voor meerwaarde.”, aldus Peter Oei, Ministerie van LNV.
“Dit project laat zien wat de markt allemaal kan als je ze op de goede manier uitdaagt. Veel partijen zijn juist gecharmeerd van hoge ambities, omdat ze dan eindelijk kunnen laten zien wat ze kunnen. Vraag je uit op ambities en laat je technisch specificeren los dan komen de mooiste innovaties uit de markt. Met de City Deal gaan we deze manier van aanbesteden stimuleren. De innovaties die zich op deze manier bewijzen gaan we helpen opschalen en gebruiken we als inspiratie voor grotere projecten en nieuw beleid.”, aldus Gertjan de Werk, projectleider City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen.
Duurzame innovaties
Het gebouw is voorzien van de meest duurzame innovaties. Zo laat het de mogelijkheden zien van toepassen van groen in de gebouwde/gestapelde toekomstige woon- en werkomgeving, nieuwe vormen van regenwateropvang, optimaal gebruik van natuurlijk daglicht, ventilatie, minimaal energiegebruik en parametrisch ontwerpen.
WoningBouwAtelier heeft een Research & Development budget beschikbaar gesteld. Noordereng Groep richt dit budget op lichtgewicht biobased fundering met lage milieu-impact. Hiermee wordt het Dutch Innovation Experience een living Lab dat bijdraagt aan ontwikkeling en certificering van biobased bouwmaterialen. Deze ontwikkeling kan een grote groep toekomstige houtbouwers dienen.
Circulaire business case
Na de Expo krijgt het paviljoen een tweede leven als reizend natuurpaviljoen. Door de HoutKern Bouwmethode komt het Di-X na de Expo in verschillende vormen terug. Het inspireert de bouwwereld en laat zien hoe gebouwen eenvoudig aanpasbaar, opschaalbaar en demontabel zijn. “Prachtige en ook qua thematiek passende 2de en 3de levensfase. De circulaire herbestemming is met een 2e (rondreizend paviljoen, 21 locaties tot 2025 in Nederlandse natuurgebieden) én 3e levensfase (eindbestemming – Almere of Energiehotel Ede) concreet uitgewerkt en verdient lof voor de wijze waarop dit plaatsvindt. De promotie voor duurzaam en natuur-inclusief bouwen gaat daarmee door na Floriade.”, aldus in het juryrapport benoemd. De beoordelingscommissie was onder de indruk van de diversiteit, adaptiviteit, gezondheid, integratie groen en daglicht, modulair, industrieel, schoonheid, gedegen consortium en het gedegen proces.
Vernieuwende aanbesteding
De aanbesteding die dinsdag 11 mei werd uitgeschreven voor het werk “Design & Build Dutch Innovation Experience” van Floriade Expo 2022 stelde hoge ambities voor het gebouw. Dat vroeg in combinatie met een beperkt budget en strakke planning om heldere uitgangspunten, aanpak en planning voor deze ontwikkeling. Een ontwikkelstrategie die recht doet aan biobased innoveren en maximaal de markt aanzet tot het werkelijk leveren van unieke prestaties.
De beoordelingscommissie bestond uit: Jos van Berlo (Arcadis); Atto Harsta (transitiestrateeg Aldus bouwinnovatie); Ivar Diekerhof (leider Woningbouwatelier), Els Zijlstra (directeur MaterialMatchMaker) en Xander de Bruine (Programmamanager Kennisprogramma Floriade Expo 2022). Er is gestart met een marktoproep, waarbij 16 bouwconsortia hebben gereageerd met een Plan van Aanpak. Daaruit zijn drie partijen geselecteerd. Het beoordelingsteam beoordeelde de inschrijvingen op criteria als samenwerking, innovatie, planning & risico’s en circulariteit. Op basis van de inschrijvingen, de presentaties van de inschrijvers en de interviews is Noordereng Holding B.V. geselecteerd. Hun werk voldoet aan de gestelde criteria en het gunningscriterium van de economisch meest voordelige inschrijving (hoogste kwaliteitsscore).
Het winnend consortium is een samenwerking van partners met complementaire expertises en bestaat uit: De Noordereng Groep (innovatief ontwikkelaar en opdrachtgever), DP6 architectuurstudio (architect), Oosterhoff Group / ABT (ingenieursbureau), Hupperts Architectural Engineering (projectmanagement), Heko Spanten (hout- en fabricagepartner), Studio Nico Wissing bureau (tuin en landschap en NL Greenlabel) en de Hedgehog Company / De groene Jongens (duurzaamheidsadviseur). Verder zijn Staatsbosbeheer (houtpartner) en TNO (kennisinstituut) vaste partners.
De HoutKern Bouwmethode is door partners van het consortium ontwikkeld als één van de oplossingen voor het Nederlandse bouwvraagstuk, met goede milieuprestatie scores en betaalbaar businessmodel. Deze duurzame bouwmethode is de basis voor een zeer veelzijdig paviljoen, herbruikbaar in verschillende configuraties, groen en volledig gemaakt van biobased materialen. Gerben Kuipers CEO van de Noordereng Groep: “We zijn trots en verheugd dat de jury onze inzending heeft uitgekozen. We zullen de toekomstige bezoeker verrassen met een pasklare én duurzame oplossing voor de woningbouwopgave”.
