Baanbrekende uitspraak: Uber-chauffeurs zijn niet altijd werknemers
Op 21 februari 2025 deed de Hoge Raad een belangrijke uitspraak over de vraag of iemand die voor Uber werkt, een werknemer is of een zzp’er. Het is geen simpele discussie, vakbond FNV en Uber procederen al langere tijd over de vraag of Uber-chauffeurs moeten worden beschouwd als zzp’ers of werknemers. Een dergelijke discussie was ook aan de orde bij de maaltijdbezorgers van Deliveroo, die werden uiteindelijk als werknemer beschouwd.
Wat speelde er precies?
In 2021 oordeelde de rechtbank Amsterdam nog dat de chauffeurs van Uber eigenlijk werknemers zijn en dat Uber zich daarom ook ten opzichte van hen aan de cao moest houden. Uber ging in hoger beroep, en de zaak belandde uiteindelijk bij de Hoge Raad. De centrale vraag was: hoe zwaar weegt het ‘ondernemerschap’ van de chauffeurs bij de beoordeling van hun arbeidsrelatie?
Ondernemerschap: meer dan alleen een titel
De Hoge Raad verduidelijkt dat bij het criterium ‘ondernemerschap’ ook aspecten van buiten de arbeidsrelatie van belang zijn. Het draait niet alleen om de vraag of iemand zichzelf ondernemer noemt, maar ook of de werkende zich in de praktijk als ondernemer gedraagt, en hoe dat eruit ziet. Dit betekent dat het ook gaat om zaken zoals het aantal opdrachtgevers, of iemand zich heeft ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, investeringen doet in zijn eigen bedrijf, een website heeft etc.
In de Uber-zaak betekent dit nu dat niet alle chauffeurs per se als werknemers moeten worden beschouwd, ondanks dat zij hetzelfde werk doen als hun collega’s. De ene chauffeur is naast zijn Uber-werkzaamheden wellicht dusdanig als ondernemer actief dat de relatie met Uber als zzp-relatie moet worden beschouwd, terwijl dat voor een collega niet geldt. Per individueel geval moet beoordeeld worden of het gaat om een werknemer of zzp’er.
Wat betekent dit voor de toekomst?
Er ligt een wetsvoorstel om het ‘extern ondernemerschap’ minder zwaar mee te laten wegen bij de kwalificatie van een arbeidsrelatie. Dit wetsvoorstel is nog niet goedgekeurd. Tot die tijd blijft gelden dat het ondernemerschap een belangrijke factor is bij de beoordeling of er sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Voor werkgevers en werkenden betekent dit dat de grens tussen werknemer en zzp’er soms moeilijk te bepalen is. Wanneer ben je nu echt een ondernemer en wanneer niet? Is de bedoeling dat wordt geprofiteerd van de zelfstandigenrechten, zoals een relatief hoog uurtarief en zelfstandigenaftrek, of is juist de bedoeling om de werknemersrechten te genieten, zoals loondoorbetaling bij ziekte en ontslagbescherming. Het is daarom belangrijk om vooraf goed samen te bepalen wat partijen voor ogen hebben, hoe de situatie in de praktijk eruit komt te zien, en in wat voor soort overeenkomst dat wordt vastgelegd.
Patricia Neijtzell de Wilde
Advocaat, Partner, Brantjes Advocaten