Werkgevers die met hun handen in het haar zitten omdat ze maar niet genoeg medewerkers kunnen vinden of kunnen behouden, hebben meerdere opties om dat probleem aan te pakken. Wat slim is, hangt af van de cultuur binnen je bedrijf, de situatie waarin je bedrijf verkeert en het type onderneming dat je runt. “Maak je key-medewerkers voor een deel mede-eigenaar.”
Nieuwe medewerkers aantrekken was altijd al afgestemd op het bedrijf in kwestie, maar met de huidige krapte op de arbeidsmarkt geldt dat meer dan ooit. “Het beleid dat je voert moet niet alleen bij je bedrijf passen, het moet ook aansluiten op de behoeften van de mensen die je zoekt. Het gaat er bovendien om dat je de mensen die je in dienst hebt ook weet vast te houden”, vertelt Bart Gijsbers van De Hooge Waerder. Boeien én binden dus. Voor ondernemers actief in een BV-structuur kunnen werknemersparticipaties een optie zijn. In het kort komt het erop neer dat een werknemer een deel van de aandelen verwerft, inclusief het recht op dividend en met stemrechten maar zonder beslissingsbevoegdheid. “Zeker voor bedrijven die in een duidelijke groeifase zitten is dat een interessante optie die ook aantrekkelijk kan zijn voor werknemers.” Aandachtspunt voor de bedrijven: het moet wel bij ze passen. “Je moet niet onderschatten dat je deze constructie ook moet ‘verkopen’ aan die beoogde medewerkers, je moet ze dus het nodige financiële inzicht in je bedrijf verschaffen.”
Fiscaal complex
Aan een werknemersparticipatie kan een complex fiscaal plaatje vast zitten. Allereerst moet de waarde van het bedrijf bepaald worden. Ook moeten alle voorwaarden waaronder een werknemer kan participeren tot in detail worden vastgesteld, zeker als de medewerker zelf niet over voldoende eigen middelen beschikt om de gehele transactie te kunnen financieren. “Wat je wilt voorkomen is dat de Belastingdienst de constructie als verkapt loon ziet”, legt Bas Berlemon uit. “Feitelijk is het een aanvullend beloningssysteem met een langdurig karakter, omdat de werknemer kan meeprofiteren van de groeiende waarde van het bedrijf. Dit in tegenstelling tot een eenmalige bonus of winstrecht, die vaak anders belast zijn voor de werknemer.” Extra interessant is dat het de betrokkenheid van de medewerker bij het bedrijf vergroot. “Hoe beter het bedrijf het als geheel doet, hoe meer je daar als medewerker van terugziet. Je wordt voor een deel mede-eigenaar.”
Werknemersadvies
Omdat de belastingwetgeving doorlopend verandert en je willekeurige medewerkers niet mag bevoordelen ten opzichte van derden (en er nog veel meer wet- en regelgeving bij komt kijken) is het noodzakelijk om de constructie fiscaal gezien heel precies op te tuigen. Bij De Hooge Waerder raden ze niet alleen ondernemers aan om een adviseur in de arm te nemen, ook de werknemer moet dat doen. “Wij kunnen niet twee partijen onafhankelijk adviseren – de medewerker moet goed weten wat de risico’s en de voordelen zijn”, zegt Wijnand Krom. Uiteindelijk moet de constructie resulteren in een win-winsituatie.
Of … je koopt een bedrijf!
Heel anders dan werknemersparticipatie als instrument om je medewerkers aan je bedrijf te binden is de overname van een ander bedrijf, actief in bijvoorbeeld dezelfde branche. “Dat kan ook heel goed uitpakken, al is het natuurlijk wel zo dat de samensmelting van beide bedrijven na overname wel de nodige tijd en aandacht vergt”, vertelt Gijsbers van De Hooge Waerder. “Het kan een goede manier zijn om niet alleen je slagkracht maar ook je marktaandeel te vergroten.”
