Gelukkig leven

We wensen het nooit iemand: gelukkig leven! We wensen elkaar een gelukkig nieuwjaar, een fijne verjaardag, veel succes. Het risico dat er in ons leven iets minder gelukkigs gebeurt, is te groot om het elkaar zomaar toe te roepen. In de afgelopen twee pandemiejaren hebben we bovendien geleerd dat het maar een dun laagje is: zo’n gemeende gelukwens. Gooi een besmettelijke ziekte in de mix en we wensen elkaar opeens hele andere dingen toe.

Hoe kom ik hierop? Gelukkig leven is één van de vijf kernthema’s van gebiedsontwikkelaar AM: de organisatie staat met een uitgebreid artikel in dit magazine. Ik was nieuwsgierig hoe gebieds- en vastgoedontwikkeling in verhouding staat tot zoiets subjectiefs als een gelukkig leven. Natuurlijk, er zijn bepaalde randvoorwaarden nodig om je enigszins gelukkig te voelen. Die worden ook genoemd op de website van AM. Moeite waard om even te lezen.

Dapperstraat

Maar ik moest ook meteen denken aan dat beroemde gedicht van J.C. Blom: Domweg gelukkig in de Dapperstraat. Dat staat namelijk in totale contradictie tot de voorwaarden die je kunt bedenken bij een gelukkig leven: gezond zijn, fijne relaties hebben, een prettige woon- en werkomgeving, kunnen genieten van mooi weer en flora en fauna om je heen, etc. Blom wordt niet gelukkig van mooi weer of een aantrekkelijke omgeving: hij spreekt juist van een miezerige morgen en grauwe, stedelijke wegen.

Geluk is niet iets dat je kunt creëren, je kunt hoogstens je omstandigheden zo prettig mogelijk maken. Maar er gebeuren altijd onverwachte dingen. Zo kan er ineens een pandemie op ons dak vallen. Het bijeffect van globalisering is de nabijheid van allerlei zoönosen: infectieziektes die overgaan van dier op mens. Denken dat we ‘post-covid’ weer normaal kunnen gaan doen, is wat dat betreft een totale utopie. De volgende besmettelijke ziekte ligt alweer ergens op de loer.  

De kunst van geluk

Kun je in die wetenschap nog wel gelukkig zijn? Moet je daarvoor terugkruipen in je geperfectioneerde woon- en leefomgeving, doen alsof de rest van de wereld niet bestaat en in je eigen bubbel genieten van wat je hebt? Misschien is het wel de kunst niet pas gelukkig te kunnen zijn als de omstandigheden goed genoeg zijn. Misschien kunnen we leren gelukkig te zijn, óndanks omstandigheden die niet bepaald een geluksgevoel oproepen. Of, zoals Blom zegt: Alles is veel voor wie niet veel verwacht.

Tine van Knijff
Hoofdredacteur Kijk Op Uitgevers